Alteveer-Cranevelt is dan ook niet zomaar een wijk in het noorden van Arnhem. Het is dé plek die in 2023 wordt uitgeroepen tot ‘Beste buurt van Nederland 2023’ door Nextdoor. Een heerlijke plek om rustig te wonen, terwijl je met slechts tien minuten fietsen in het centrum van de stad staat.

Van stuwwal naar woonwijk

Wandel je honderd jaar geleden richting het gebied dat nu Alteveer-Cranevelt is, dan stuit je op indrukwekkende werkzaamheden. Begin jaren 20 van de vorige eeuw ploeteren arbeiders om de – in de ijstijd ontstane - stuwwal af te graven voor de aanleg van de Cattepoelseweg. De doorgang maakt de weg vrij naar een nieuwe wijk waar vanaf de jaren 30 de eerste huizen worden gebouwd. Tot die tijd wordt het gebied vooral voor landbouw en veeteelt gebruikt. Niets doet vermoeden dat het een eeuw later uitgroeit tot één van de meest geliefde wijken van Arnhem.

Aanbouw van de Apeldoornsebrug en Cattepoelseweg, ca. 1925 (Bron: Gelders Archief)

Alteveer ligt uiteindelijk tussen twee ‘poorten’: de Apeldoornsebrug en de Schelmsebrug. In die tijd verrijzen veel Arnhemse wijken voor arbeiders, maar Alteveer richt zich juist op de middenstand. Ruimte, groen en rust zijn dan ook de uitgangspunten. De naam Alteveer is treffend gekozen. De wijk ligt – zeker in die tijd – eigenlijk ‘al te ver’ van het centrum. Dankzij de tramlijn die direct in de jaren 20 is aangelegd, wordt de wijk alsnog toegankelijk. Vandaag de dag voelt de plek helemaal niet meer ‘te ver’ aan en vind je er juist de ideale combinatie van rustig en stads wonen. 

Landerijen langs de Cattepoelseweg, 1920-1925 (Bron: Gelders Archief)

Wist je dat het zand dat vrijkomt bij het afgraven van Alteveer wordt gebruikt om de Arnhemse wijk Het Broek op te hogen? 

De opkomst van de middenklasse

De middenklasse dus, dat is waar Alteveer zich vanaf de jaren 30 op richt. Want niet alleen het aantal arbeiders in Arnhem groeit, ook vinden mensen steeds meer werk in de dienstverlenende sector. Beroepen als leraar, ambtenaren of verpleegkundigen worden steeds populairder. Voor deze groep biedt Alteveer de ideale woonomgeving: comfortabele en hygiënische woningen, buiten de drukte van het centrum. Het past perfect bij de idealen uit die tijd: het verlangen naar een gezondere levensstandaard.  

Evacuatie en plunderingen

Net als in de rest van Arnhem laat de Tweede Wereldoorlog ook zijn sporen na in Alteveer. Bewoners van de wijk moeten, als gevolg van de Slag om Arnhem, op bevel van de Duitse bezetter evacueren. Veel trekken richting het noorden en oosten en vinden onderdak in bijvoorbeeld Apeldoorn of de Achterhoek. Een aantal bewoners trekt naar het Nederlands Openluchtmuseum aan de overkant van de Schelmseweg, omdat het museum net buiten het te evacueren gebied valt. Zo vinden sommige Alteverenaren slechts op steenworpafstand een tijdelijk thuis. 

Verwoeste huizen aan de Cattepoelseweg, 1945 (Bron: Gelders Archief)

Alteveer mag dan geen frontgebied zijn in de oorlog, bewoners van Alteveer – net als vele andere Arnhemmers – komen terug in een onbewoonbare en geplunderde wijk. Veel gebouwen en woningen zijn aanzienlijk beschadigd en basisvoorzieningen als water en elektra moeten worden hersteld. Het duurt dan ook jaren om van Alteveer opnieuw een fijn thuis te maken. 

’t Cranevelt: de wijk in het bos

En dan is er ‘t Cranevelt. Die naam wordt eigenlijk altijd in één adem genoemd met Alteveer. Toch wordt ’t Cranevelt pas gebouwd ná de Tweede Wereldoorlog. Waar voor de aanbouw van Alteveer veel grond wordt afgegraven, past ’t Cranevelt zich juist aan aan de natuur. Verscholen in het bos, biedt dit gedeelte van de wijk een groene oase voor natuurliefhebbers – een echte ‘wijk in het bos’. 

Luchtfoto van ’t Cranevelt, ca. 1980 (Bron: Gelders Archief)

Verborgen pareltjes in de wijk

En tot slot: ze worden nog wel eens over het hoofd gezien, maar ook de buurten Hazegrietje en Sonsbeek-Noord zijn onderdeel van Alteveer-Cranevelt. Sonsbeek-Noord ligt weliswaar net buiten de zuidelijke poort, maar vormt de perfecte overgang tussen het centrum en groene wijk. Hazegrietje, gelegen rondom diezelfde poort, dankt de naam aan de weide (een griet) die het vroeger was. Volgens In de buurt werden daar vroeger regelmatig hazen gespot. Een voormalig hazenweide, dus. 

Kortom, Alteveer-Cranevelt heeft alles in huis voor de perfecte woonwijk. Niet voor niets is het de Beste buurt van Nederland in 2023. Zoals onze makelaar zegt: “Woon je in Alteveer-Cranevelt, dan heb je best of both worlds. De groene natuur als achtertuin én de gezelligheid van de stad binnen handbereik. In de hechte gemeenschap voel je je zo thuis en je hebt ook nog eens alle dagelijkse voorzieningen op loop- of fietsafstand.” En dát is geen woord teveel gezegd. Meer weten over wonen in Alteveer-Cranevelt en hoe onze makelaars je hierin kunnen helpen? Neem vrijblijvend contact op!

Bronnen:

• https://indebuurt.nl/arnhem/genieten-van/arnhems-mysterie-opgelost-hier-komt-de-naam-hazegrietje-vandaan~103220/
• https://www.craneveer.nl/wijk-beeld/historie
• Beeldmateriaal Gelders Archief
• https://www.geldersarchief.nl/over-ons/actueel/weblog/866-historische-wijkportretten-van-alteveer-en-t-cranevelt
• https://arneym.nl/tag/arneym-arnhem-geschiedenis-monumenten-geschiedenisvandaag/
• https://www.collectiegelderland.nl/arnhemsekunst/object/6932c1ad-3fb0-5e31-5eb7-afd39795135a